Οι ντυμένοι βουκόλοι με καραγκούνικες ενδυμασίες από τον φωτογράφο και συγγραφέα Νίκο Βαβδινούδη , ένα project που δούλεψε για δύο χρόνια στην ανατολική Μακεδονία φωτογραφίζοντας το πανάρχαιο έθιμο των Κωδωνοφόρων.

☛   Ένα γλυκό απομεσήμερο του Μαΐου επισκεφτήκαμε το εστιατόριο  «Μούργα» στη Θεσσαλονίκη για να δειπνήσουμε , μπαίνοντας στην εντυπωσιακή ψηλοτάβανη σάλα του , το βλέμμα μας κεντρίζουν αμέσως οι τεράστιες εντοιχισμένες φωτογραφίες που είναι παρμένες από τη λαϊκή μας παράδοση. Ζητώντας να πληροφορηθούμε ποιος είναι ο φωτογράφος που μας υποδέχεται στη σάλα του φαγητού,  μας πληροφορεί ο σερβιτόρος πως πρόκειται για έναν νέο  φωτογράφο και συγγραφέα τον Νίκο Βαβδινούδη , αμέσως  στο μυαλό μας έρχονται δυο πράγματα. Πρώτον ότι οι ντυμένοι βουκόλοι με καραγκούνικες ενδυμασίες είναι αγόρια από την Βόρεια Ελλάδα , ενώ άλλες φωτογραφίες παρουσιάζουν ανδρικές φιγούρες ντυμένες με γυναικεία ρούχα να παίζουν ρόλο όπως της μητέρας που κρατάει στην αγκαλιά της το ανήλικο παιδί της . Ο φωτογράφος της εποχής μας σαφέστατα εμπνέεται από τον Λεωνίδα Παπάζογλου τον εμβληματικό φωτογράφο της Καστοριάς που στις αρχές του αιώνα μας , έντυσε με την αυστηρότητα του άνδρα γυναικείες μορφές και με τη γυναικεία γλυκύτητα ανδρικές , ανατρέποντας ρόλους και καλούπια του κατεστημένου και μάλιστα τόσο πρόωρα ώστε οι φωτογραφίες του να θεωρηθούν για την εποχή εκείνη των αρχών του εικοστού αιώνα πρωτοποριακές.  

Who is who : Ο Νίκος Βαβδινούδης εργάζεται ως φωτογράφος στην Θεσσαλονίκη από το 1992. Εξειδικεύεται στην αρχιτεκτονική φωτογραφία, στο πορτραίτο και στην φωτογραφία τροφίμων. Συνεργάζεται με μουσεία, κατασκευαστικές και εκδοτικές εταιρίες, αρχιτεκτονικά γραφεία, βιομηχανίες και ξενοδοχεία. Από το 1999 διατηρεί το www.studiovd.gr με τον Χρήστο Δημητρίου. Έργα του έχουν βραβευθεί σε φωτογραφικούς διαγωνισμούς σε Ελλάδα και εξωτερικό. Στον πρόσφατο διαγωνισμό του «Travel Photographer Of Τhe Year» οι φωτογραφίες από το project «Πρόσωπα + Προσωπεία» διακρίθηκαν στην κατηγορία People & Cultures Portfolio , καταλαμβάνοντας την 2η θέση  ανάμεσα σε χιλιάδες συμμετοχές από ολόκληρο τον κόσμο. Οι βραβευμένες φωτογραφίες του Νίκου Βαβδινούδη ταξίδεψαν σε πολλές γκαλερί όπως στο Λονδίνο, Ζυρίχη, Γενεύη, Μάλτα, Πεκίνο. Φωτογραφίες του δημιουργού  έχουν εκτεθεί στο Royal Geographical Society του Λονδίνου, το καλοκαίρι του 2015.

 

 

Λεωνίδας Παπάζογλου (1872-1918) : Ο πρωτοπόρος φωτογράφος της Καστοριάς

☛  Ο Λεωνίδας Παπάζογλου γεννήθηκε στην πόλη της Καστοριάς το 1872. Σε παιδική ηλικία μετακομίζει με τους γονείς του και τον μικρότερο αδελφό του, Παντελή, στην Κωνσταντινούπολη , όπου τα δύο αδέρφια σπουδάζουν φωτογραφία σε κάποιον άγνωστο έμπειρο φωτογράφο. Μετά το θάνατο των γονιών τους, τα αδέλφια επιστρέφουν στην Καστοριά και ανοίγουν το πρώτο τους φωτογραφείο το 1898 με 1899, κερδίζοντας στην αρχή το μονοπώλιο της λήψης φωτογραφιών στην περιοχή. Οι αδελφοί Παπάζογλου ήταν οι πρώτοι φωτογράφοι γεννημένοι στην Καστοριά, όταν παλαιότερα οι φωτογραφικές ανάγκες καλύπτονταν πρόσκαιρα από πλανόδιους φωτογράφους, που έρχονταν από άλλες περιοχές.  Η επαγγελματική του πορεία εκδηλώνεται σε μια περίοδο ιδιαίτερα ρευστή και εκρηκτική για την περιοχή της Καστοριάς, στις αρχές του 20ου αιώνα όταν οι εθνικοί ανταγωνισμοί έχουν κλιμακωθεί και η οθωμανική καταπίεση γίνεται πιο έντονη, αλλά και όταν εκδηλώνεται ο Μακεδονικός Αγώνας και έρχεται τελικά η απελευθέρωση της περιοχής το 1913 κατά τον Α’ Βαλκανικό πόλεμο. Οι φωτογραφίες του Λεωνίδα Παπάζογλου αποτελούν ντοκουμέντα της καθημερινής ζωής, των εκδηλώσεων και των κρίσιμων γεγονότων, που αποτυπώνονται μέσα από τα φωτογραφικά πορτραίτα των προσώπων, των ομάδων και των οικογενειών, των απλών και σημαντικών ανθρώπων, καθώς και των ανταρτών και των στρατιωτών των αρχών του 20ου αιώνα. Εργάστηκε κυρίως στην περιοχή της Καστοριάς, ενώ σπάνια δούλευε στη Σιάτιστα και στα Γρεβενά. Ο Λεωνίδας Παπάζογλου πέθανε το 1918 στην ηλικία των 46 ετών, εξαιτίας της επιδημίας της ισπανικής γρίπης, η οποία μαστίζει την Μακεδονία εκείνη την περίοδο.

 ☛   Η ανάδειξη του φωτογραφικού υλικού

Μεγάλο μέρος του φωτογραφικού αρχείου δεν απέφυγε την καταστροφή, για να σωθούν τελικά σχεδόν 2.500 αρνητικά σε γυάλινες πλάκες. Η συλλογή που σώθηκε, φυλάχτηκε και αναδείχθηκε από τον γιατρό και συλλέκτη Γεώργιο Γκολομπία (1961-2009). Ο ίδιος γράφει για τον Παπάζογλου:  “ Είναι φανερό πως το αρχείο του Λεωνίδα Παπάζογλου, τόσο από άποψη όγκου όσο και από άποψη ποιότητας, αποτελεί μείζονος σημασίας εύρημα για την ιστορία της φωτογραφίας, όχι μόνο σε τοπικό αλλά και σε πανελλήνιο επίπεδο. Μπορεί κανείς να παραλληλίσει το έργο του με εκείνο ενός διευθυντή ορχήστρας, που με τη μπαγκέτα του κυριαρχεί πάνω στα μουσικά όργανα αποτρέποντας παραφωνίες και παράγοντας τελικά την αρμονία”

    Ο Γεώργιος Γκολομπίας δεν διστάζει να συγκρίνει τους αδελφούς Παπάζογλου με τους Αδελφούς Μανάκη. Η σημασία της συλλογής είναι πολύ σημαντική, αν σκεφτούμε ότι το φωτογραφικό υλικό για την Δυτική Μακεδονία σε αυτή την περίοδο είναι σπάνιο, και ιδιαίτερα όσον αφορά τα πρωτογενή στοιχεία των γεγονότων κατά την διάρκεια των εθνικών ανταγωνισμών στην περιοχή ( πηγή : Wikipedia)